لطف الله صافی گلپایگانی (زادهٔ ۱۹ جمادی‌الاول ۱۳۳۷ قمری برابر با ۳۰ بهمن ۱۲۹۷ خورشیدی[۱] [۲] [۳]، گلپایگان) از مراجع تقلید شیعه ایرانی است.
زندگی‌نامه
پدر او ملا محمدجواد صافی گلپایگانی (۱۳۳۷-۱۲۴۹ خورشیدی) از فقهای عصر خویش بود. [۴] [۵] و مادرش، فاطمه خانم، دختر مجتهدی با نام آخوند محمدعلی بود. آخوند محمدعلی، هم‌بحث میرزای شیرازی بوده‌است. لطف‌الله صافی اکنون از مراجع طراز اول شیعه به شمار می‌رود.[۶] وی به خاطر نوشتن کتاب التعزیر؛ انواعه و ملحقاته که یک کتاب فقهی است، برنده کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و به خاطر نوشتن کتاب پرتوی از عظمت حسین، برنده کتاب سال ولایت، گردیده‌است.[۷] وی همچنین به دلیل نوشتن همین کتاب در سال ۱۳۸۱ به عنوان خادم برگزیده فرهنگ مکتوب عاشورا از سوی وزارت ارشاد شناخته شد.[۸] او برگزیده هفتمین همایش دکترین مهدویت به خاطر تالیف کتاب منتخب الاثر می‌باشد.[۹]
تحصیلات
وی ابتدا در گلپایگان، کتب پایه ادبیات عرب را نزد آخوند ملا ابوالقاسم مشهور به «قطب» آموخت و ادامه مباحث ادبیات، کلام، تفسیر، حدیث، فقه و اصول را تا پایان سطح نزد پدر فرا گرفت. در سال ۱۳۶۰ گلپایگان را ترک کرد و به حوزه علمیه قم رفت. وی چند سال بعد به نجف رفت و در آن‌جا نیز از اساتید آن حوزه، برای یک سال بهره‌مند شد. پس از آن مجدداً به قم بازگشت و بیش از پانزده سال، در مجلس درس سید حسین طباطبایی بروجردی شرکت جست و نیز یکی از مشاورین ویژه و اصحاب خاص استفتاء او گشت. بروجردی، پاسخگویی به سوالات مهم و حساسی از فقه و کلام شیعی و نیز نگارش کتابی درباره مهدویت را که منتخب الاثر نام گرفت، به لطف‌الله صافی واگذار کرد.
از اساتیدش در قم، سید محمدتقی خوانساری، حجت، صدر، سید حسین طباطبایی بروجردی و در نجف، محمدکاظم شیرازی، سید جمال‌الدین گلپایگانی و محمدعلی کاظمی را می‌توان نام برد.
فعالیت سیاسی
با پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران، در سال ۱۳۵۸ به عنوان عضو مجلس خبرگان اوّل، انتخاب و در سال ۱۳۵۹ از سوی امام خمینی به عضویت شورای نگهبان منصوب شد و هشت سال دبیر شورای نگهبان بود.[۱۰]
نظرات
وی در زمره روحانیون عالی‌رتبه‌ای است که تاکید فراوان بر تفکیک جنسیّتی در جامعه و به ویژه در دانشگاه‌ها داشته‌است. در پاسخ به یک استفتاء وی ابراز داشته که مسئولان جمهوری اسلامی باید از مخارج غیر ضروری بکاهند و هزینه‌های تفکیک جنسیتی دانشگاه‌ها را هر چه باشد تأمین کنند.
در اردیبهشت سال ۱۳۹۱، وی در پاسخ به یک استفتاء حکم ارتداد افرادی که اقدام به توهین به اهل بیت (ع) در قالب انتشار مطالب طنز حول شخصیت ائمه شیعه می‌نمایند را صادر نموده‌است. این فتوا که بدون ذکر نام صادر شده بود توسط خبرگزاری فارس به شاهین نجفی نسبت داده شد. در حالی که آیت‌الله صافی بدون نام بردن از شخص خاصی این فتوا را دو هفته قبل از انتشار آهنگ شاهین نجفی صادر کرده بود. شاهین نجفی نیز در مصاحبه با دویچه وله به این نکته اشاره کرد.[۱۱][نیاز به منبع بیشتر]
وی بعد از بازی‌های آسیایی ۲۰۱۰ گوانگ ژو در واکنشی به اعزام ورزشکاران زن به خارج از کشور فرمودند: اعزام ورزشکاران زن مایه شرمساری است و باید از آن جلوگیری کرد.[۱۲]
نقد یا رد عرفان
صافی گلپایگانی بر عرفان انتقاد شدید وارد می کند و حتی در مواردی به عرفاً و احوال آنها طعن وارد می کند. وی در جلسه‌ای وقتی در صحبتهای یک روحانی در حضور او اشاره به نام مولوی می رود، مولوی را با عبارت «علیه ما علیه» یاد می کند و در ادامه وقتی نام حسن زاده آملی (عارف معاصر شیعه و مکتب اهل بیت) برده می شود همین عبارت را تکرار می کند. در لغنتننامه دهخدا آمده است: «چون نام کسی را برند که اعمال یا عقاید نانیکو داشته است و نخواهند آشکارا او را نفرین و لعن کنند یا در جایی گویند که در نفرین و آفرین به کسی دودل و مردد باشند، گویند: علیه ما علیه»[۱۳]
وی در اظهارنظری مکاشفه که از شئونات بیّن و حالات در عرفان است و بزرگان عرفان مانند بهجت، حسن زاده و ... درباره تحقق آن سخنها دارند را ادعا، خوابگونه و مصنوعی نامید و پیگیری این امور را ضایع کردن عمر دانست و مکاشفه واقعی را دیدن و تفکر [استدلالی] در شگفتی های آفرینش دانست.[۱۴] در حالیکه سید روح الله خمینی که او را عارفی آگاه به زمانه می دانند و نظراتش برای همه علما و مراجع مهم تلقی می شود، در زمینه حقیقت عرفان تاکید کرده است؛ اگر مقامات عرفاً را درک نمی‌کنید مبادا آنها را انکار کنید. این در حالی است که امروزه بعضی علمای و مراجع تقلید مانند آیت‌الله وحید، آیت‌الله سیستانی، آیت‌الله گلپایگانی و آیت‌الله مکارم انتقاداتی اساسی بر عرفان وارد می کنند و در مواردی این انتقادات به رد عرفان تعبیر می شود.
تألیفات
وی از جمله متفکران و نویسندگان شیعی است که بیش از یکصد اثر و ده‌ها نوشتار به زبان‌های فارسی و عربی تألیف کرده است. این مرجع تقلید، در حوزه مباحث امامت و مهدویت از پژوهشگران پرکار شیعی و از پیشکسوتان مهدوی پژوهی است. منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر از آثار معروف ایشان است.
1. راه اصلاح یا امر به معروف و نهی از منکر
2. سفرنامه حج
3. نیایش در عرفات
۴. حدیث بیداری (مجموعه پیام‌ها)
۵. شهید آگاه
6. پرتوی از عظمت امام حسین علیه السلام
7. با عاشوراییان
۸. بزم حضور (دفتر شعر رضوی)
۹. نغمه مشتاقان (دفتر شعر)
۱۰. آفتاب مشرقین (دفتر شعر عاشورایی)
۱۱. صحیفة المؤمن (دفتر شعر)
۱۲. سبط المصطفی (دفتر شعر)
۱۳. دیوان اشعار
۱۴. در آرزوی وصال (دفتر سروده‌های امام زمانی)
۱۵. پاسخی به کتاب «عقیده مهدویت در شیعه امامیه»
۱۶. نوید امن و امان
۱۷. پاسخ ده پرسش
۱۸. اصالت مهدویت
۱۹. تجلی توحید در نظام امامت
۲۰. نظام امامت و رهبری
۲۱. ولایت تکوینی و ولایت تشریعی
۲۲. پیرامون معرفت امام
۲۳. عقیده نجات بخش
۲۴. به سوی دولت کریمه
۲۵. باورداشت مهدویت
۲۶. انتظار عامل مقاومت و حرکت
۲۷. فروغ ولایت در دعای ندبه
۲۸. معرفت حجت خدا
۲۹. گفتمان مهدویت
۳۰. وابستگی جهان به امام زمان
۳۱. امامت و مهدویت
۳۲. رساله توضیح المسائل
۳۳. مناسک حج
۳۴. مناسک عمره مفرده
۳۵. منتخب توضیح المسائل
۳۶. هزار سؤال پیرامون حج
۳۷. مجموعه استفتائات قضایی
۳۸. استفتائات پزشکی
۳۹. جامع الاحکام، ج ۱ و ۲
۴۰.پاسخ کوتاه به ۳۰۰ پرسش از احکام ج ۱
۴۰.پاسخ کوتاه به ۳۰۰ پرسش از احکام ج ۲
۴۱. یکصد و ده پرسش و پاسخ اینترنتی
۴۲. احکام نوجوانان
۴۳. صراط مستقیم
۴۴. معارف دین ۱ (مجموعه پرسش‌ها و پاسخ‌های اعتقادی)
۴۵. سیر حوزه‌های علمی شیعه
۴۶. ماه مبارک رمضان مکتب عالی تربیت و اخلاق
۴۷. رمضان در تاریخ «حوادث تاریخی»
۴۸. الهیات در نهج البلاغه
۴۹. نگرشی بر فلسفه و عرفان
۵۰. به سوی آفریدگار
۵۱. عرض دین
۵۲. ندای اسلام از اروپا
۵۳. زندگی بوداسف
۵۴. جابر بن حیان
۵۵. رساله‌ای در احکام ثانویه
۵۶. تفسیر آیه فطرت
۵۷. پیرامون روز تاریخی غدیر
۵۸. اعتبار قصد قربت در وقف
۵۹. زندگی‌نامه آیت‌الله آخوند ملا محمدجواد صافی
۶۰. مقالات کلامی
۶۱. شب پرگان و آفتاب
۶۲. داوری میان شیخ صدوق و شیخ مفید
۶۳. هدایة العباد، ج ۱ و ۲
۶۴. الاثر فی الامام الثانی عشر»، ج ۱ و ۲ و ۳
۶۵. فقه الحج، ج ۱ و ۲ و ۳ و ۴
۶۶. المباحث الاصولیة
۶۷. امان الامة من الضلال و الاختلاف
۶۸. العقیدة بالمهدیة
۶۹. ارث الزوجة
۷۰. حکم نکول المدعی علیه عن الیمین
۷۱. التعزیر (احکامه و ملحقاته)
۷۲. احادیث الائمة الاثنی عشر، اسنادها و الفاظها
۷۳. الاحکام الشرعیة ثابتة لا تتغیر
۷۴. مع الشیخ جاد الحق فی ارث العصبة (مسألة التعصیب)
۷۵. ایران، تسمع فتجیب
۷۶. حدیث افتراق المسلمین علی ثلاث و سبعین فرقة
۷۷. القرآن مصون عن التحریف
۷۸. من لهذا العالم
۷۹. جلاء البصر لمن یتولی الائمة الاثنی عشر
۸۰. رسالة فی تفسیر آیة التطهیر
۸۱. رسالة حول عصمة الانبیاء و الائمة
۸۲. ضرورة وجود الحکومة او ولایة الفقهاء فی عصر الغیبة (الخمس و ولایة الفقیه)
۸۳. بحث حول الاستسقام بالازلام (مشروعیة الاستخارة)
۸۴. بین العلمین، الشیخ الصدوق والشیخ المفید
۸۵. رسالة فی الشهرة
۸۶. رسالة فی البداء
۸۷. النقود اللطیفة علی الکتاب المسمی بالاخبار الدخیلة
۸۸. مناسک الحج
۸۹. رسالة فی معاملات المستحدثه
۹۰. احادیث الفضایل
۹۱. حول دیات ظریف ابن ناصح
۹۲. رسائل فقهیة
۹۳. تعلیقات علی الکفایة
۹۴. حواشی علی العروة الوثقی
۹۵. مقدّمه مفصلّة علی «مقتضب الاثر» و «مکیال المکارم» و «منتقی الجمان»
۹۶. مع الخطیب فی خطوطه العریضة
۹۷. صوت الحق و دعوة الصدق
۹۸. لمحات فی کتاب و الحدیث والمذهب
۹۹. تفسیر آیة الانذار
۱۰۰. البکاء علی الامام الحسین(ع)
۱۰۱. اوقات الصلوات
۱۰۲. الی هدی کتاب‌الله
۱۰۳. رد اکذوبة خطبة الامام علی الزهرا (علیهما السلام)
۱۰۴. التداعی فی مال من دون بینة و لا ید
۱۰۵. فی المال المعین المشتبه ملکیته
۱۰۶. قبس من مناقب امیرالمؤمنین (ع)، مئة عشر حدیث من کتب عامة
۱۰۷. تعلیقات علی رسالة الجبر و القدر
۱۰۸. رسالة مختصرة فی حکم الاقل و الاکثر فی الشبهة الحکمیة
۱۰۹. تجلی التوحید فی نظام الإمامة
۱۱۰. انوار الولایة مناقشة للشبهات حول دعاء الندبه[۱۵]
۱۱۱. آیینه جمال، نگرشی بر مکارم اخلاق حضرت اباعبدالله الحسین ع
۱۱۲. معارف دین ۲
113. معارف دین 3
۱۱۴. فخر دوران، نکوداشت استاد اعظم آیت‌الله العظمی بروجردی اعلی الله مقامه
۱۱۵. پیام غدیر
۱۱۶. صراط مستقیم
117. مشق پاکان (چگونه زندگی کنیم؟)
118. [ارمغان مشهد] (سفرنامه مشهد مقدس)
پانویسها و منابع
↑ مشخصات فقهای سابق در وبگاه شورای نگهبان
↑ وبگاه شبکه اجتهاد
↑ پایگاه مهدویت
↑ زندگی‌نامه پدر در وبگاه رسمی صافی گلپایگانی
↑ زندگی‌نامه پدر در وبگاه اطلاع‌رسانی حوزه
↑ وبگاه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
↑ وبگاه آیت‌الله العظمی صافی
↑ وبگاه روزنامه ایران
↑ معرفی برگزیدگان همایش دکترین مهدویت
↑ وبگاه شورای نگهبان
↑ مصاحبه-سی-دقیقه-ایِ-دویچه-وله-فارسی-گپی-با-شاهین-نجفی-به-مناسبت-انـــتِــــشـــــار-کتاب خبرنت
↑ خبرگزاری آفتاب
↑ کلیپ:بهترین واژه ای که می توان برای فلاسفه وعرفای شیعه استفاده کرد! پایگاه خبری تحلیلی برهان
↑ پاسخ حضرت آیت‌الله صافی در جواب نامه یک جوان/ مکاشفه حقیقی کدام است؟ چه کسانی اهل مکاشفه هستند؟شفقنا
↑ بخش آثار وبگاه آیت‌الله العظمی صافی
وبگاه الشیعه (برداشت آزاد با ذکر منبع)
وبگاه آیت‌الله العظمی صافی
شبکه اطلاع رسانی اجتهاد
